ررسی تأثیر غلظت های مختلف ویتامین e و سلنیوم در رقیق کننده تریس بر کیفیت اسپرم قوچ عربی

این پژوهش با هدف بررسی تأثیر سطوح مختلف ویتامین e و سلنیوم در رقیق کننده تریس بر خصوصیات اسپرم قوچ نژاد عربی نوشته شده است. اسپرم­گیری از هشت رأس قوچ عربی صورت گرفت و منی آن­ها با هم مخلوط شدند. منی مخلوط به 9 قسمت تقسیم و پس از رقیق­سازی از راه تریس، سطوح متفاوت سلنیوم و ویتامین e را دریافت نمودند. این آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی به صورت فاکتوریال 4×3×3 انجام شد. تیمارها شامل سطوح ویتامین e (صفر، 30 و 60 میکروگرم در میلی­لیتر)، سلنیوم (صفر، 2 و 4 میکرو گرم در میلی­لیتر) و زمان های نگهداری منی (صفر، 2، 4 و 8 ساعت) به صورت مایع تحت دمای یخچال دیده شد. اثر ویتامین e، سلنیوم و زمان بر کیفیت اسپرم معنی دار بود (05/0p<). بررسی اثرات متقابل نشان داد که بیشترین تحرک پیش­رونده اسپرم مربوط به زمان صفر شاهد و نیز سطح 2 سلنیوم بدون ویتامین e بوده و کم­ترین تحرک اسپرم نیز در تیمار 2 سلنیوم به اضافه 60 ویتامین e در زمان 8 مشاهده شد. در زمان 8، تیمار60 ویتامین e بدون سلنیوم میزان تحرک اسپرم بیشتری در مقایسه با شاهد بدون این ترکیبات در این زمان داشت (05/0p<). بیش­ترین درصد اسپرم­های زنده متعلق به تیمارهای سطوح 2 و 4 سلنیوم بدون ویتامین e در زمان صفر بود. کم­ترین درصد اسپرم­های زنده نیز در تیمار 4 سلنیوم و 60 ویتامین e در زمان 8 مشاهده شد (05/0p<). کمترین درصد ناهنجاری­های اسپرم در تیمار 60 ویتامین e بدون سلنیوم در زمان صفر به دست آمد. بیش­ترین درصد ناهنجاری­های اسپرم در زمان 8 و در تیمارهای شاهد و نیز سطح 2 سلنیوم به اضافه 60 ویتامین e به نظر رسید (05/0p<). بنابراین، برای نگهداری منی قوچ عربی در شرایط مایع، استفاده از ویتامین e و سلنیوم به تنهایی و نه به صورت ترکیب با هم در رقیق­کننده تریس توصیه می شود.